वि.सं. २०४९ सालदेखि इटहरीमा स्थापित मोडर्न प्रिपरेटोरी सेकेण्डरी स्कुलमा हाल प्ले ग्रुपदेखि कक्षा १० सम्म अध्यापन हुँदै आएको छ ।
इटहरी ६ मा रहेको यो विद्यालयमा पछिल्लो समय विद्यार्थीको संख्या बढ्दो छ ।
नयाँ शैक्षिक सत्र सुरु हुन लागेसँगै विद्यालयका आगामी योजना र लक्ष्य केके छन् भन्ने सन्दर्भमा केन्द्रित रहेर विद्यालयका प्रधानाध्यापक भीमबहादुर श्रेष्ठसँग टाकुरा न्यूजले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :
विद्यालयको परिचय संक्षिप्तमा दिनु न ?
मोडर्न प्रिपेरेटोरी सेकेण्डरी स्कुल, इटहरी र यस आसपासका क्षेत्रको शैक्षिक विकासमा समर्पित एक प्रतिष्ठित शैक्षिक संस्थान हो ।
जसले वि.सं. २०४९ सालदेखि कोसी प्रदेश र मधेस प्रदेशका विद्यार्थीहरूलाई उच्च गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्दै आइरहेको छ ।
विद्यालयको ऐतिहासिक पृष्ठभूमिलाई नियालेर हेर्दा इटहरीका पुराना संस्थागत विद्यालयहरूमध्ये मोडर्न प्रिप्रेरेटोरी स्कुल पनि एक हो ।
यस विद्यालयबाट अहिलेसम्म कोसी र मधेस प्रदेशका दशौं हजार विद्यार्थीहरूले विद्यालय तहको शिक्षा लिइसकेका छन् । मोडर्न प्रिपेरेटोरी स्कूलले स्थानीय शैक्षिक आवश्यकता पूर्तिका लागि काम गरिरहेको छ ।
२. यस विद्यालयका विशेषता केके छन् ?
हाम्रो यस विद्यालयका केही विशेषताहरू छन् । जस्तै, यस विद्यालयमा लामो समयको शिक्षण अनुभव भएका विश्वसनीय र अनुभवी शिक्षकहरू हुनुहुन्छ । शिक्षकहरूलाई थप दक्ष बनाउन नियमित रूपमा विभिन्न तालिमहरू दिइरहेका छौं । जसले विद्यार्थीहरूका शैक्षिक विकासलाई अत्याधिक महत्व दिन्छ ।
विद्यालयले विभिन्न शैक्षिक कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिरहेको छ । मल्टिमिडियाको प्रयोग गरेर श्रव्यदृश्य सामाग्रीमार्फत प्रभावकारी रूपमा शिक्षण सिकाईका कामहरू सञ्चालन गरिरहेको छ । विभिन्न कार्यक्रमहरूमार्फत विद्यार्थीहरूलाई फरक विषयहरूमा ज्ञान, सीप प्रदान गर्दै र विद्यार्थीको सर्वाङ्गीण विकासमा मद्दत गरिरहेको छ ।
यसै शैक्षिक सत्रबाट सिकाईलाई आधुनिकीकरण गर्दै ‘लर्निङ म्यानेजमेन्ट सिस्टम’ को प्रयोगबाट पाठ्यक्रमले निर्दिष्ट गरेका विषयमा प्रभावकारी शिक्षणको नीति लिएको छ । त्यसैगरी, विद्यालयले विद्यार्थीहरूलाई विभिन्न शैक्षिक सुविधाहरू समेत दिइरहेको छ ।
जसले गर्दा विद्यार्थीहरूका शैक्षिक गतिविधिहरूमा सहज बनाउन मद्दत गरिरहेको छ । यस विद्यालयले, पाठ्यक्रमले निर्दिष्ट गरेको शिक्षाका उद्देश्यहरू पूरा गर्न विद्यार्थीहरुको शैक्षिक, सामाजिक विकासको सफलताको लागि मिहिन ढंगले काम गर्दै आएको छ ।
विद्यालयहरूले सुविधाजनक शैक्षिक संशाधनहरू प्रदान गरिरहेको छ । जसले विद्यार्थीहरूलाई शैक्षिक सामग्रीहरूको पहुँच गराउँछ र नानीबाबुहरूको प्रभावकारी सिकाईमा सहायता गर्दछ ।
३. अभिभावकहरूले आफ्ना छोरा–छोरीलाई मोर्डन प्रिपेरेटोरीमा नै किन भर्ना गर्ने ?
मोडर्न प्रिपेरेटोरी स्कुलले शिक्षाको लागि बालकेन्द्रित दृष्टिकोण प्रदान गर्दै आएको छ ।
जसले प्रभावकारी सिकाईका लागि स्वतन्त्रता, अनुशासन र संस्कारयुक्त सिकाई, आत्म निर्देशित सिकाई र हातमा सिकाईका अनुभवहरूमा जोड दिन्छ । व्यक्तिगत र सामाजिक व्यवहारका कुराहरू नानीहरूले विद्यालयमै सिक्छन् ।
विद्यालयमा हामीले अभ्यास गरिरहेको सिकाईको दृष्टिकोणले बालबालिकाहरूलाई आफ्नै गतिमा सीपको विकास गर्न र उनीहरूको आफ्नै रुचि र प्रतिभा पत्ता लगाउन प्रोत्साहन गर्दै आएको छ । यस अभ्यासका कारण जीवनभरका लागि नानीबाबुहरूको सिकाई प्रभावकारी हुन्छ ।
विद्यालयले प्रायः विविध र बहुसांस्कृतिक सिकाई वातावरण प्रदान गर्दै आएको छ । जसले नानीबाबुहरूलाई उनीहरूको वरपरको वातावरण बुझ्न, उक्त वातावरणमा घुलमिल हुन, प्रकृति र प्रशंसा विकास गर्न मद्दत गर्दछ ।
त्यसैले मोडर्न प्रिपेरेटोरी स्कुल अभिभावकका लागि आफ्ना नानीबाबुहरूको लागि समग्र शैक्षिक विकासका लागि उत्कृष्ट छनौट हो ।
४. अहिले कति विद्यार्थी अध्ययनरत छन्, पाठ्यक्रम बाहेकका सिकाई केके हुन्छन् ?
अहिले करीब पाँच सय भन्दा बढी विद्यार्थी अध्यनरत छन् । हामीकहाँ पाठ्यक्रम अन्तर्गतकै पनि प्रयोगात्मक अभ्यासहरू धेरै हुन्छन् । जस्तै, सामाजिक अध्ययन अन्तर्गत ठूला कक्षाका विद्यार्थीहरूले निर्वाचनका विषयमा पढ्नुपर्छ ।
उदाहरणका लागि, त्यसको सैद्दान्तिक कक्षासँगै अभ्यासको रूपमा निर्वाचन आयोगको कार्यविधि आधार बनाएर हामीले स्कुल क्याप्टेन, भाइस क्याप्टेनहरूको भोटिंङ् नै गराउँछौ । जहाँ संसदको अभ्यास हुन्छ । जसले विद्यार्थीमा चुनावबारे पनि थाहा हुन्छ । हाम्रो स्कुलको फेसबुक पेजमा गएर ती क्रियाकलाप हेर्न सकिन्छ ।
हामीले विद्यालयमा नेपाल प्रहरीको सहयोगमा लागूऔषध दुव्र्यसन, साइबर सुरक्षा लगायतका विषयमा विद्यालयमा श्रव्य दृश्यसहितको सचेतना कक्षाहरू र अन्तरक्रिया सञ्चालन गरिरहेको हुन्छ । सशस्त्र प्रहरीसँगको सहकार्यमा विपद् व्यस्थापनका विषयमा प्रशिक्षण र अभ्यासहरू सञ्चालन गरिरहेका छौं ।
त्यसैगरी, समाजका सबै समुदायका विद्यार्थीहरूको उपस्थितिले हामी उत्साहित छौँ । यो अवस्थाको सदुपयोग गर्दै हामीले नानीबाबुहरूलाई आफ्नो मौलिक भेषभूषा र संस्कृतिप्रति अभ्यस्त बनाउँदै अपनत्वको भावना बढाउन विभिन्न गतिविधिहरू सञ्चालन गरिरहेका छौँ ।
यसले नयाँ पुस्तालाई आफ्नो समुदायको पहिचान र मौलिकताप्रति गौरव गर्न सिकाउँछ भने एक अर्काको भेषभूषा र संकृतिको बारेमा जानकारी गराउंदै फरक संस्कृतिको सम्मान गर्न सिकाउँछ । जसले गर्दा बालबालिकामा सामाजिक सहिष्णुता र अनेकतामा एकताको भावना जागृत गराउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ ।
पाठ्यपुस्तक बाहेकका क्रियाकलापका लागि विद्यालयमा रहेका बाल क्लब, जुनियर रेडक्रस सर्कल, स्काउट, एनसीसीका क्याडेटहरूको सक्रियतामा सामाजिक कार्यहरूमा विद्यार्थीहरू सहभागी हुन्छन् । इटहरीमा क्रियाशील रहेका सामाजिक संघ संस्थासँगको सहकार्यमा सामाजिक गतिविधिहरूमा समेत सक्रिय बनाइरहेका छौँ ।
विद्यालयमा विद्यार्थीहरूकै सक्रिय सहभागिता र नेतृत्वमा आवधिक रूपमा विद्यालयमा विभिन्न प्रतियोगितात्मक कार्यक्रमहरू र प्रदर्शनीहरू समेत संचालन हुन्छन् । जसले विद्यार्थीलाई नेतृत्व विकाससँगै सिकाईप्रति अभिप्रेरित गर्दै प्रतिस्पर्धी भावनाको विकास गराउन मद्दत गर्ने कार्यक्रमहरू संचालन गरिरहेका छौं ।
५. विद्यार्थी आकर्षित गर्न कुन रणनीति अपनाइएको छ ?
हेर्नुस्, हामी विद्यालय संचालन गरिरहेका छौं भन्ने कुरामा सचेत छौं । अनुशासन र संस्कारसहितको प्रयोगात्मक अभ्यासमा आधारित शिक्षण सिकाईमा हाम्रो मुख्य जोड रहेको छ ।
विद्यालय भनेको विद्याको पवित्र मन्दिर हो । हामीले गरेको कामको मूल्यांकन अभिभावकहरूले, समाजले गरिरहनुभएको हुन्छ ।
हामी, हाम्रो कामबाटै विद्यार्थी आकर्षित हुन् भन्ने चाहन्छौं । हाम्रो रणनीति नै सिकाईलाई प्रभावकारी बनाउन हामीले गरेका कामको गुणस्तर र अभ्यासहरू समाजमा पुगोस् । अभिभावकले थाहा पाउनुहोस् । अभिभावक र समाजको साथ विद्यालयले पावस् भन्ने हो । मुख्य कुरा काम नै हो । विद्यार्थीहरूको क्षमता अभिबृद्दिसँगै प्रयोगात्मक कक्षामा पनि हाम्रो प्राथमिकता छ ।
६. अन्त्यमा के भन्नुहुन्छ ?
आजका स्कुले विद्यार्थी भनेका भोलिका कर्णधार हुन् । त्यसैले, मोडर्न प्रिपेरेटोरी स्कुलले विद्यालयमा हुने शिक्षण सिकाई अनुशासन र संस्कारयुक्त हुनुपर्छ भन्ने कुरामा दृढ छ ।
अनुशासित र मर्यादित भएर गरिने अभ्यास र मेहनतले मात्र जीवनमा उत्कृष्टता हाँसिल गर्न सकिन्छ भन्ने कुरालाई व्यवहारिक रूपमा सिकाउदै आएका छौं । यो अत्यन्तै महत्वपूर्ण कुरा हो ।
नानीबाबुहरूको शैक्षिक, सामाजिक स्तरोन्नतिका निम्ति हामी सचेत छौँ । विद्यार्थीको उज्ज्वल भविष्यका लागि विद्यालय र अभिभावक मिलेर काम गर्नुपर्छ । यसमा अभिभावकको भूमिका असाध्यै महत्वपूर्ण छ ।
अर्को कुरा, छोराछोरीलाई विद्यालय पठाएर मात्र अभिभावकको दायित्व पूरा हुँदैन । विद्यालयसँगको नियमित सम्पर्क र सहकार्यमा विद्यार्थीको सर्वाङ्गीण विकासका लागि काम गर्नुपर्छ । आफ्ना बालबालिकाको शिक्षा, दीक्षाको विषयले अभिभावकले सक्रियतापूर्वक चासो राख्ने गरौँ, धन्यवाद ।
